1 (v + adv) show sb doing sth wrong TRANSITIVEbeir amuigh ar c m uthey caught the other competitors outrug siad amuigh ar na hiomaitheoirí eileto catch sb out in a liebreith ar dhuine san éitheach, breith ar dhuine ag insint bréag2 (v + adv) put sb in bad situation TRANSITIVEtar aniar aduaidh ar c m ubeir amuigh ar c m udefenders get caught out by his speedbeireann sé amuigh ar chosantóirí lena luasfarmers were caught out by the bad weathertháinig an drochaimsir aniar aduaidh ar fheirmeoirí, d'fhág an drochaimsir feirmeoirí san fhaopach → féach catch
1 verb field ball etc TRANSITIVEceap verb c m ubeir ar PhrV c m ugreim a fháil ar VP c m ugabh verb c m uhe caught the ballrug sé ar an liathróid, fuair sé greim ar an mbál, cheap sé an liathróid'Catch!' she shouted.'Beir air seo!' a scairt sí.2 verb stop sb falling TRANSITIVEbeir ar PhrV c m ugreim a fháil ar c m u
3 (also catch out) verb SPOR put batsman out TRANSITIVEcuir amach trí cheapadhhe was caught for threecuireadh amach é nuair a ceapadh an liathróid agus trí rith aige4 verb stop falling liquid, objects TRANSITIVEceap verb c m ubeir ar PhrV c m ubailigh verb c m ua bucket will catch the waterceapfaidh buicéad an t-uisce, béarfaidh buicéad ar an uisce5 verb stop sb escaping TRANSITIVEbeir ar PhrV c m ugreim a fháil ar c m uwe couldn't catch himní rabhamar in ann greim a fháil air6 verb take hold of sb TRANSITIVEbeir ar PhrV c m ugreim a bhreith ar c m ugreim a fháil ar c m uto catch hold of sb/sthbreith ar dhuine/rud, greim a fháil ar dhuine/rud, greim a bhreith ar dhuine/rudshe caught him by the throatrug sí greim scornaí air7 verb find and arrest sb TRANSITIVEbeir ar PhrV c m ugabh verb c m ugreim a fháil ar VP c m uthe Gardaí caught themrug na Gardaí orthu, ghabh na Gardaí iadhe got caught with the moneyrugadh air agus an t-airgead ina sheilbh8 verb TRANSP get on train etc TRANSITIVEfaigh verb c m utéigh ar PhrV c m uI caught a plane to Corkfuair mé eitleán go Corcaigh, chuaigh mé go Corcaigh ar an eitleán9 verb TRANSP arrive in time for train etc TRANSITIVEbheith in am do VP c m ufaigh verb c m uI barely caught the trainis ar éigean a bhí mé in am don traeinexcuse me, I have a bus to catchgabh mo leithscéal, tá bus le fáil agam10 verb be in time to see or do sth TRANSITIVEfaigh verb c m ubheith in am do VP c m uI just caught the endbhí mé díreach in am don deireadh, ní bhfuair mé ach an deireadhto catch the postbheith in am don phost11 verb trap, hunt TRANSITIVEbeir ar PhrV c m uceap verb c m ugreim a fháil ar VP c m uthey caught the foxrug siad ar an sionnach12 verb find sb doing sth wrong or illegal TRANSITIVEbeir ar PhrV c m ugreim a fháil ar c m uhe'd kill me if he caught memharódh sé mé dá mbéarfadh sé orm, mharódh sé mé dá bhfaigheadh sé greim ormshe caught me drinkingrug sí orm ag ólI caught myself thinking about itbhí mé ag smaoineamh faoi gan fhios dom féinthey caught him at itrug siad air á dhéanamhdon't let me catch you at that again!ná feicim thú ag dul dó sin arís!13 verb find sb in unexpected situation TRANSITIVEbeir ar PhrV c m ubeir amuigh ar c m uthe fleet was caught unpreparedrugadh amuigh ar an gcabhlach, thángthas aniar aduaidh ar an gcabhlachdon't get caught without insurancená beirtear ort gan árachasyou caught me at a bad timetháinig tú orm in antráth14 verb see or smellfaigh verb c m u TRANSITIVEwe caught a glimpse of the mountainfuaireamar spléachadh ar an gcnoc, fuaireamar amharc beag ar an gcnocthey caught a whiff of the seafuair siad boladh na farraigeI caught sight of them leavingfuair mé amharc orthu ag imeacht, chonaic mé iad ag imeacht15 verb capture attention, imagination TRANSITIVEthe price caught my attentiontharraing an praghas m'airdmy imagination was caught by the storymhúscail an scéal mo spéis, spreag an scéal mo shamhlaíocht16 verb MED get disease TRANSITIVEtolg verb c m ufaigh verb c m utóg verb c m uhe caught a virustholg sé víreas, tháinig víreas airI caught a coldtháinig slaghdán orm, bhuail slaghdán mé, fuair mé slaghdánshe caught the flu from somebody in workfuair sí an fliú ó dhuine éigin ag an obair, tholg sí an ulpóg ó dhuine éigin ag an obairyou wouldn't know what you'd catch off himní bheadh fhios agat cad a gheofá uaidh siúd17 verb hear TRANSITIVEclois verb c m ucluin verb c m uhe shouted something I didn't catchbhéic sé rud éigin nár chuala méI didn't catch your nameníor chuala mé d'ainm, ní bhfuair mé d'ainm, níor thug mé liom d'ainm i gceart18 verb understandtuig verb c m u TRANSITIVESeán caught his meaningthuig Seán céard a bhí i gceist aigeshe knows the right people, if you catch my drifttá aithne aici ar na daoine cearta, má thuigeann tú leat mé19 verb find sb you need to talk to TRANSITIVEbeir ar PhrV c m utar ar PhrV c m ufaigh verb c m ugreim a fháil ar VP c m uI'm glad I caught you hereis maith mar a tharla anseo thú, is maith gur éirigh liom breith anseo ortyou can catch me after workis féidir leat teacht orm tar éis na hoibre, gheobhaidh tú mé i ndiaidh na hoibreI was lucky to catch her inbhí an t-ádh liom teacht uirthi sa bhaile, bhí an t-ádh liom go raibh sí sa bhaile20 verb discover problem, illness TRANSITIVEfaigh verb c m utar ar PhrV c m ubeir ar PhrV c m uaimsigh verb c m uthey caught the cancer in timetháinig siad ar an ailse in am, fuair siad an ailse in am21 verb (especially US), informal see film, play, etc TRANSITIVEto catch a filmféachaint ar scannán, dul chuig scannánI turned on the radio to catch the newschuir mé an raidió ar siúl le héisteacht leis an nuacht, chas mé air an raidió chun an nuacht a fháil22 verb get stuck INTRANSITIVEtéigh i bhfostú VP c m utéigh i ngreim VPgreamaigh verb c m uit caught on a bushchuaigh sé i bhfostú i sceach, ceapadh é i sceach, chuaigh sé in achrann i sceachhis shirt caught in the machinechuaigh a léine i bhfostú san inneall, chuaigh a léine i ngreim san inneall23 verb make sth get stuck TRANSITIVEgreamaigh verb c m uceap verb c m uhe caught his coat on the handlecheap sé a chóta ar an hanlaI caught my finger in the doorceapadh mo mhéar sa doras, chuaigh mo mhéar i ngreim sa doras, chuaigh mo mhéar i bhfostú sa dorasthe hook caught my sleevechuaigh mo mhuinchille i bhfostú ar an gcrúca24 verb shine in light TRANSITIVEher hair caught the lightcheap a cuid gruaige an solas, bhí loinnir an tsolais ina cuid gruaige25 verb of light: shine on sth TRANSITIVEthe sun caught her ringlonraigh an ghrian ar a fáinne, bhain an ghrian drithlíní as a fáinne26 verb of wind, wavebeir ar PhrV c m ugabh verb c m u TRANSITIVEthe wind caught the tentrug an ghaoth ar an bpuball, ghabh an ghaoth an puballthe wave caught himrug an tonn air27 verb hit sb on part of body TRANSITIVEbuail verb c m uthe stone caught her on the headbhuail an chloch sa cheann íhe caught me with a right hook to the chinbhuail sé le húc deasóige ar an smig méshe caught him with three punchesbhuail sí trí dhorn air28 verb hit part of body on sth TRANSITIVEbuail verb c m ushe caught her hip on the counterbhuail sí a cromán in aghaidh an chuntair29 verb describe, portray accurately TRANSITIVEtabhair leat c m uthe film catches the spirit of the eratugann an scannán leis spiorad na linne, tugtar léiriú ar spiorad na linne sa scannán30 verb start to burn INTRANSITIVElas verb c m uadhain verb c m uthe paper caught quicklylas an páipéar go gasta
noun
31 noun act of stopping ball etcceapadh masc c m ugabháil fem3 c m uit was a great catchan-cheapadh a bhí ann, an-ghabháil a bhí annshe went up for the catchléim sí chun an liathróid a bhreith anuas, léim sí le breith ar an liathróid, léim sí chun an liathróid a cheapadh san aer32 noun SPOR game of throwing ballthey were playing catchbhí siad ag caitheamh liathróide chuig a chéile33 noun SPOR in cricketceapadh masc c m uhe dropped a catchlig sé ceapadh uaidhit was an easy catchceapadh éasca a bhí ann34 noun FISH fish caughtgabháil fem3 c m ugabháil éisc c m uthey sold the day's catchdhíol siad gabháil an lae35 noun fastener for door etclaiste masc4 c m u36 noun hidden problemlúb ar lár c m ufadhb fem2 c m uit's very cheap, there must be some catchtá sé an-saor, caithfidh go bhfuil lúb éigin ar lár ann; tá sé an-saor, céard atá mícheart leis?37 noun informal desirable partner
► (woman)
bean bhreá c m u
► (man)
fear breá c m uhe's a good catchis breá an fear a dhéanfadh sé do bhean éigin, ba mhaith ag bean é, is maith an éadáil é38 noun usually literary emotion in voicetocht masc3 c m usnag masc3 c m uthere was a catch in his voice as he sangbhí tocht ina ghlór agus é ag casadh, bhí tocht ina ghlór agus é ag amhrán39 noun HIST, MUS musical roundrothlam masc1 c m u
phrases
to catch fire
dul trí thinelasadh c m udul le thinemy coat caught firechuaigh mo chóta le thine, las mo chóta
to catch your breath
1 gasp in surprisehe caught his breath in surprisebaineadh an anáil de le teann iontais2 recover after exercised'anáil a fháil leatd'anáil a fháil ar aisstop and catch your breathstop agus tarraing d'anáilwe caught our breaths at the topfuaireamar ár n-anáil linn ag an mbarr, fuaireamar ár n-anáil ar ais ag an mbarr
to catch your death (of cold)
informalcome in or you'll catch your death of coldtar isteach as an bhfuacht nó gheobhaidh tú galar do bháis as, tar isteach nó beidh tú préachta, tar isteach nó beidh tú sioctha
to catch it
(also
to catch hell
US) informal'Here she comes - you're going to catch it now!' he said.'Seo chugainn í - gheobhaidh tú anois é!' a dúirt sé.; 'Seo chugainn í - beidh daor ort anois!' a dúirt sé.
to catch sb later
informalI'll catch you laterslán tamall, feicfidh mé thú, feicfidh mé ar ball thú, feicfidh mé níos déanaí thú
to catch a ride
(US), informalsíob a fháilmarcaíocht a fháilbealach a fháilhe caught a ride on a lorryfuair sé marcaíocht i leoraí, fuair sé síob i leoraíyou can catch a ride home with metabharfaidh mise síob abhaile duit, tabharfaidh mise bealach abhaile duit, cuirfidh mise abhaile thú
to catch the sun
1 be in sunny placethis room catches the sun in the morningbíonn an ghrian ar an seomra seo ar maidin, faigheann an seomra seo an ghrian ar maidin2 get burned by sunbheith dóite ag an ngrianher face had caught the sunbhí a haghaidh dóite ag an ngrian, bhí grian faighte aici ar a haghaidh
to catch sb with their pants down
(also
to catch sb with their trousers down
) informalhe was caught with his pants downfuarthas greim air agus a chuid brístí thíos aige, rugadh air agus a thóin leis, rugadh amuigh air agus é i mbun chúram an rí
to be caught in the middle (of sth)
the children are caught in the middletá na páistí sáinnithe sa lár, tá na páistí gafa i lár báirehe got caught in the middle of the fightgabhadh i lár an achrainn é
to be caught in sth
(also
to be caught up in sth
)bheith sáite i rudbheith gafa i rudshe was caught in trafficbhí sí gafa sa trácht, bhí sí sáinnithe sa tráchthe got caught up in the world of crimebhí sé sáite i ndomhan na coiriúlachta, tarraingíodh isteach i ndomhan na coiriúlachta é
you won't catch sb doing sth
(also
you wouldn't catch sb doing sth
)you won't catch Máire helping themis beag an baol go gcabhródh Máire leo, ní bhfaighfeá Máire ag cabhrú leoyou wouldn't catch me doing thatníl seans ar bith ann go ndéanfainnse é sin, ní dhéanfainnse é sin ar ór ná ar airgead
to catch yourself on
face reality TRANSITIVEhe needs to catch himself onba cheart dó ciall a bheith aige, ba cheart dó cuimhneamh air féincatch yourself on!bíodh ciall agat!, cuimhnigh ort féin!, bíodh trí splaideog agat!